Ngày nay, lĩnh vực ngân hàng ngày càng đang phát triển cùng với đó là những sản phẩm và dịch vụ như vay vốn, mở thẻ, mở tài khoản tiết kiệm,… càng trở nên phổ biến để đáp ứng đầy đủ nhu cầu phong phú và đa dạng của mọi khách hàng. Vì vậy, khi các giao dịch được thực hiện rộng rãi thì khái niệm Tất toán được nhắc đến nhiều hơn và trở nên quen thuộc hơn. Vậy Tất toán là gì? Bài viết sau, Cozmo sẽ cung cấp thông tin một cách trọn vẹn nhất về những vấn đề liên quan đến tất toán.
Tất toán là gì?
Tất toán (tiếng Anh: Final settlement) là hành động chấm dứt một hợp đồng hay kết thúc một giao dịch nào đó. Nghĩa là khi đến ngày kết thúc hợp đồng, ngân hàng hoặc khách hàng hoàn thành xong công việc trả nợ cả gốc lẫn lãi của mình thì tại thời điểm đó gọi là tất toán. Sau khi tất toán thì giao dịch coi như đã hoàn thành.
Các loại tất toán
Tất toán tài khoản ngân hàng
Tất toán tài khoản ngân hàng là khi khách không nhu cần sử dụng đến tài khoản ngân hàng đó nữa và muốn kết thúc tà khoản đó. Khi tất toán khách sẽ rút hoặc chuyển sang tài khoản khác toàn bộ số tiền còn lại trong tài khoản và thực hiện đóng tài khoản đó. Việc tất toán tài khoản được chia thành hai là: Tất toán tài khoản tiền gửi có kỳ hạn và tất toán tài khoản tiền gửi không kỳ hạn.
- Tất toán tài khoản tiền gửi có kỳ hạn: Khách hàng có thể thực hiện tất toán bất cứ khi nào có nhu cầu cả khi chưa đến kỳ hạn. Tuy nhiên, khi tất toán tài khoản tiền gửi có kỳ hạn mà chưa đến hạn thì khách hàng chỉ được tính theo lãi suất tiền gửi không kỳ hạn. Vì vậy, thông thường, khách hàng sẽ tất toán khi đến hạn. Như vậy, khách hàng có thể nhận được cả gốc lẫn lãi và thực hiện đóng tài khoản sau đó.
- Tất toán tài khoản tiền gửi không kỳ hạn: Đối với tiền gửi không thời hạn thì khách hàng có thể tất toán bất cứ lúc nào khi khách hàng không còn nhu cầu sử dụng tài khoản đó nữa. Do không ảnh hưởng đến lãi suất hay tiền gửi nhận lại nên việc tất toán tài khoản diễn ra nhanh chóng và dễ dang bất cứ lúc nào.
Tất toán khoản vay
Tất toán tài khoản vay là thời điểm bên vay trả hết nợ cho bên cho vay. Đối với loại tất toán tài khoản này, khách hàng không cần phải quan tâm đến thời hạn tất, nghĩa là khi tất toán trước thời hạn hợp đồng thì khách hàng không phải chịu thêm bất kỳ khoản phí nào.
Tất toán khoản vay trước hạn
Đối với hình thức này, khi khách hàng tất toán trước hạn nghĩa là khách hàng đang vi phạm điều khoản về thời hạn trong hợp đồng. Điều này đồng nghĩa với việc khách hàng phải trả cho ngân hàng một khoản phí phạt vi phạm hợp đồng. Mức phí phạt mà khách hàng phải trả tùy thuộc vào thời hạn mà khách hàng tất toán khoản vay và có sự khác nhau giữa các ngân hàng do quy định của mỗi ngân hàng. Mức phạt sẽ được quy định rõ trong mỗi hợp đồng vay, do đó khách hàng nên đọc kỹ hợp đồng khi ký kết và tính toán kỹ trước khi quyết định tất toán trước hạn.
Tất toán tài khoản tiết kiệm
Tất toán tài khoản tiết kiệm là hình thức khách hàng rút tiền từ tài khoản tiết kiệm đã gửi. Khách hàng có thể tất toán tài khoản tiết kiếm bất cứ khi nào cần ngay cả khi chưa đến hạn. Tuy nhiên, khi khách hàng tất toán đúng hạn thì khách hàng sẽ nhận được cả gốc lẫn lãi đầy đủ còn nếu khách hàng tất toán trước khi đến hạn thì khách sẽ không được hưởng lãi suất hoặc theo một mức lãi suất rất thấp như đã thỏa thuận trước khi gửi tiết kiêm. Vì vậy, thông thường khách hàng sẽ tất toán khi kết thúc kỳ hạn, nếu chưa đến hạn thì khách hàng nên cân nhắc thật kỹ trước khi thực hiện tất toán.
Thủ tục tất toán
Hồ sơ cũng như thủ tục thanh toán của mỗi ngân hàng sẽ có sự khác nhau do yêu cầu của mỗi ngân hàng là khác nhau. Vì vậy, khách hàng nên tìm hiểu kỹ hồ sơ, thủ tục của ngân hàng mà mình sắp tất toán khoản vay hay khoản tiết kiệm để thuận lợi trong quá trình tất toán. Khách hàng có thể tìm hiểu thông qua website chính thức của từng ngân hàng hoặc có thể gọi điện đến số điện thoại tổng đài để được nhân viên hướng dẫn cụ thể.
Một số giấy tờ mà khách hàng thường cần tới khi tất toán như:
- Chứng minh thư nhân dân hoặc thẻ căn cước công dân
- Hợp đồng đã được ký kết cần tất toán (hợp đồng vay, sổ tiết kiệm, …)
- Một số giấy tờ kèm theo khác theo quy định của từng ngân hàng.
Khi khách hàng muốn ủy quyền cho người khác tất toán hợp đồng phải có các giấy tờ chứng thực theo đúng quy định của từng ngân hàng. Đồng thời, khách hàng gửi tiền tiết kiệm tại chi nhánh nào thì phải đến đúng chi nhánh của ngân hàng đó để thực hiện tất toán, không được thực hiện tất toán tại các chi nhánh khác trong cùng ngân hàng. Đối với các khách hàng gửi tiết kiệm qua thẻ ATM, gửi tiết kiệm online thì việc tất toán sẽ được thực hiện tại cây ATM hoặc tất toán online qua internet banking của chính ngân hàng đó.
Quy trình tất toán tại ngân hàng
Để thực hiện kết thúc hợp đồng tín dụng hay tất toán các khoản tiền gửi với ngân hàng thì khách hàng cần thực hiện các bước sau:
Bước 1 : Khách hàng phải kiểm tra và tính toán kỹ lưỡng khoản tiền vay đối với các khoản vay và khoản tiền nhận đối với các khoản tiết kiệm bao gồm cả tiền gốc, tiền lãi, các khoản phí… theo quy định của ngân hàng và theo thỏa thuận khi ký kết hợp đồng.
Bước 2 : Khách hàng gửi yêu cầu tất toán cho ngân hàng. Sau đó đối chiếu số liệu với ngân hàng sao cho chính xác rồi xác định khoản tiền tất toán
Bước 3 : Khách hàng thực rút đối với khoản tiết kiệm và nạp tiền đối với khoản vay theo số liệu chính xác mà hai bên đã đối chiếu.
Bước 4 : Khách hàng và ngân hàng thực hiện thanh lí hợp đồng, xác nhận đã tất toán cả gốc lẫn lãi và hai bên đã hoàn thành đúng nghĩa vụ cũng như quyền lợi đã thỏa thuận với nhau.
Bước 5 : Ngân hàng thực hiện giải ngân, xóa thế chấp tài sản, hoàn trả tài sản thế chấp cho khách hàng (đối với tất toán khoản vay).
Như vậy, với những thông tin trên, khách hàng đã cơ bản nắm được bản chất và các nội dung cở về tất toán. Những lưu ý về hồ sơ, thủ tục cũng như quy trình để tất toán, hy vọng có thể giúp khách hàng thực hiện tất toán một cách thuận tiện và nhanh chóng nhất, đồng thời đảm bảo đúng trách nhiệm, quyền lợi và nghĩa vụ của các bên tham gia tất toán.